Mea e ono tutupu
O ni fuala’au/vai fofo e fa’atauina mai ni itulau pepelo, e le mafai ona fa’amautinoaina lona lelei e tusa ai ma aiaiga masani, fa’apea fo’i lona saogalemu ma lona aoga. O le fa’atauina o ni fuala’au/vai fofo mai nei itu’aiga itulau, e atili ai ona e ono mauaina ni fuala’au/vai fofo pepelo, le lelei, e ono tupu ai se fa’alavelave, pe onoafaina ai fo’i le ola o le tagata.
O le fa’aaogaina o ni fuala’au/vai fofo fa’atonuina, e tatau ona fesiligia ai se foma’i fa’apitoa o lo’o malamalama lelei i lou tala fa’asolopito ma e le tu’uina atu se fuala’u/vai fofo e ono afaina ai oe. A fa’atonuina e foma’i se fuala’au/vai fofo, e ‘alo ese mai le fenumia’iga o ni fuala’au/vai fofo ese’ese e ono afaina ai oe. O ni fa’afitauli e ono tutupu i le fa’atauina o fuala’au/vai fofo i luga o le upega tafa’ilagi e fa’apea:
- Ua e fa’aaogaina ni fualala’au/vai fofo e le’i fautuaina e se foma’i fa’apitoa
- O le fa’aaogaina o ni fuala’au/vai fofo nei e ono afaina ai le aoga o nisi fuala’au/vai fofo o lo’o e fa’aaogaina – pe ono atili leaga ai auga o se fa’ama’i ua ia te oe
- Leai ni siaki po’o ni fua o le lelei, ma le saogalemu ma le aoga o le fuala’au/vai fofo ua maua
- Ua maua ni fuala’au/vai fofo pepelo ua gaosia i ni mea leaga ma le saogalemu. Ua iai ni fa’ata’ita’iga o mea fa’apea na maua ai ni ‘ona e masani ona fa’aaoga e tape ai isumu, o vai la’au ’ona, ma vali e masani ona fa’aaoga i auala o lo’o gaosia i le pauta utu fana
- Ua e fa’aaogaina ni fuala’au/vai fofo e le o lelei le fuaina o vai la’au i lona gaosiga
- Ua e fa’aaogaina ni fuala’au/vai fofo ua le o toe aoga ona ua te’a le taimi fa’atulagaina e fa’aaoga ai
- Ua e fa’atauina ni mea puipui itutino sa, ua le o iai se aoga i le puipuiga o tagata mai ni fa’ama’i pepesi i feusua’iga, fa’apea ni ma’i to e le’i fuafuaina
- Ua e fa’aaogaina ni fuala’au/vai fofo na gaosia e tagata e le o iai se tomai i lenei matata, ma ua gaosia i ni nofoaga e le mama
- Ua sese lau fa’amatalaina o auga o lou gasegase, ma ua tu’u atu ai ni fuala’au/vai fofo e le fetaui, talu ai ona o le le va’aia o se foma’i fa’apitoa
- Ua le mafai ona e finau i se fa’amasinoga pe a tula’i mai ni fa’alavelave. O nisi mea e ono tutupu pe a fa’atauina ni fuala’au/vai fofo i luga o le upega tafa’ilagi:
Mo le malupuipuia
- E tatau ona e fa’afeso’ota’iina se tagata foma’i lelei po’o se tagata talavai e lesitalaina mo ni au fesili tau i lou soifua maloloina pe fa’apefea ona togafitia.
- Aua ne’i fa’aosoosoina oe e te su’esu’eina lava e oe ia oe.
Ma e pei lava o isi fa’atauga i luga o le upega tafa’ilagi, ia faia pea mea nei:
- Aua ne’i tali atu pe ‘o’omi ni imeli taufa’asese mai kamupani e te le iloaina.
- Ae le’i totogiina se mea, ia siaki o malupuipuia le feso’ota’iga e ala i auala e lua:
- Ia iai se fa’ailoga o se loka (padlock symbol) i le fa’amalama pe a e taumafai e lesitala. Ia mautinoa e le o i totonu o le itulau le loka….o i e tatau ona iloa ai le taufa’asee.
- O le nofoaga (web address e tatau ona amata i le ‘https://. O le ‘s’ mo le secure (malupuipuia.)
- O fa’ailoga o i luga na ona ta’u mai ai o lo’o malupuipuia le lua feso’ota’iga ma le tagata lea, ae le iloa ai pe moni le nofoaga (website.) E tatau ona e siakiina vaega ia i le va’ai pe sese le sipelaina o upu, upu ma nisi mea ua fa’aopoopo aemaise o nisi mea e le o sa’osa’o.
- Ia toe siaki tulaga uma o lau fa’atau ae le’i totogiina se mea.
- O nisi nofoaga latou te fa’asino oe i se ‘au’aunaga lona tolu (e pei o le WorldPay.) Ia fa’amautinoa e malupuipuia ia nofoaga ae le’i totogiina se mea.
- Ia puipui ma manatua le upu (password) ua e filifilia mo nisi fa’amaoniga ua fa’aaogaina i nisi nofoaga e pei o le fa’amaoniga e fai e le Visa.
- Siaki aiaiga po’o polisi a le o lo’o fa’atau
- Ia e toe ulufafo mai i nofoaga na e ulufale iai pe na lesitala ai mea e tau ia oe. E le fa’apea ua tapuni le nofoaga na fa’apea ai lea ua e malu.
- Ia teu lelei lisiti.
- Manatua, o le totogi i le (credit card) e malupuipuia atu nai lo isi metotia aemaise i tulaga o le taufa’asese, fa’amaoniga o se mea, po’o le le tilivaina o se mea ua uma ona fa’atau.
- Siaki au card ma tala o le tupe pe a uma ona e fa’atau ina ia fa’amautinoa tupe ua tu’uina i totonu, ma ia iloa ai e leai se taufa’asese o tupu i ia feutana’iga.
- Ia mautinoa o iai ni au polokalame fou e fa’asagatau i fa’atiauli (antivirus, antispayware, etc ma ia fa’aaoga ae le’i fa’aaogaina le upega tafa’ilagi.
Lipotiina o vai mo le soifua maloloina pepelo
Afai ua e fa’atauina ni vai mo le soifua maloloina e te talitonu e le o ni vai moni, pe iai foi se isi mea e te iloa e mafai ona su’e ai tagata ia e faia ia tulaga, ia e lipotia loa i leoleo.