O mea e ono tutupu
E te maua se text e fa’apea mai o i latou o se fa’alapotopotoga e te talitonuina po’o se tagata solitulafono fai mai o ia o se isi tagata, e aofia ai mea nei:
- Ua feso’ota’i mai le faletupe ua iai le mea ua fa’aletonu i lau account e pei o mea e le masani ona tutupu po’o le le lava foi o tupe i le account.
- O se fa’atau’oloa o ofo mai ni cards mo meaalofa po’o vouchers (pepa e maua ai discount mo oloa ma auaunaga).
- Kamupani tekonosi (e iai le Apple po’o le Google) ua fa’amanatu mai e tatau ona fa’amautinoa o oe e ona le account.
- O se kamupani kiliva ua fai mai e tatau ona fa’amaonia e te mana’o e kiliva mai se afifi.
- O le ofisa o lafoga fai mai ua tatau ona maua mai au tupe toe fa’afoi (refund).
E matua umi na’ua le lisi.
O mea e masani lava ona iai i (Smishing messages):
- E fa’atonu oe e te alu i se nofoaga (website) pe vala’au foi se numera ua aumai.
- E ta’alo i ou lagona e pei o lou malu, talitonuina, fefe e leiloa tupe, maua fua mai o se mea, avanoa e maua ai se mea taugofie, iloa e tagata, po’o lou tulaga.
- E masani ona fa’apea mai ua tatau loa ona e gaioi ina ia maua lenei ofo matagofie. O nofoaga fa’apenei e masani ona mana’o mai i mea tau ia te oe lava (confidential details) ma e fa’aleaga ai au (devices). A e tali atu iai, a le mana’o mai i mea e tau ia te oe, po’o le fai o sau (premium) po’o tupe e totogi mo se konekarate po’o se inisiua, ma e uma ane ua tele le pili o lau telefoni.
E fa’apefea ona fo’ia le fa’asese o oe i le Smishing
- Aua le ‘o’omiina le feso’ota’iga seiloga ua 100% lou talitonuina e moni ma fa’amaoni.
- Ia iai se taimi e te mafaufau lelei ai i lau mea o le a fai ae e te le’i tali atu i le text.
- Fesili oe ia te oe lava pe fa’amata a moni le tagata o aumai ai le text, e feso’ota’i mai i se text.
- Ia e iloa mea e ono tutupu pe a e talia ni ofo ua ova le lelei, ua pepelo.
- Afai e te fa’aletonu, vala’au le numera o le fa’alapotopotoga po’o le tagata na aumai ai le text ina ia fa’amautinoa lona moni.
- Ia manatua, tusa lava po’o le text e foliga e sau mai i se tagata e te talitonuina, e te le iloaina pe na osofa’ia lana numera e tagata taufa’asesed.
- Aua e te tali i le text. O lou faia o lea tulaga e ono maua ai mea tau ia te oe i le ‘Suckers list’ (tagata ua fa’aseseina) ma o le a saputu mai texts fa’apea ia te oe.
- Ia fa’afeso’otai le fa’atonu o lau telefoni (mobile network provider) e poloka vave numera o lo’o mafua ai texts ma imeli taufa’asese.
Afai ua leiloa au tupe ona o texts i Smishing po’o so’o se isi lava faiga taufa’asese
- Ia lipoti loa i leoleo.