O nei imeli, e masani e le lelei le kalama po’o le sipelaina o upu o iai, ma e masani foi ona lafo mai ta’itasitasi ae tele anoanoa’i. E leiloa foi po’o ai ua va’ai iai, ae peita’i e matua oso ai lava le fefe o le tagata, aemaise lava pe afai e moni lava na fai e le tagata lea e ave iai le imeli nei aga mataga. O nisi imeli, latou te fa’ailoa ai upu e tatala ai polokalame a le tagata (password), ma e matua oso ai lava le fefe o le tagata lea. O lenei upu (password) e mautiona lava na ala ona maua ona e gaoia ma fa’asalalau fa’alaua’itele e tagata solitulafono. O igoa o tagata ma upu e tatala ai a latou polokalame i le komepiuta (passwords) e masani lava ona i’u ane ua i le lisi o mea e fa’atau solo e tagata solitulafono. O le mea moni la, o le tele lava o mea e tutupu e le fa’apea ua gaoia ona o se fa’aletonu o lau komepiuta. Ae e fa’amalosia ai lava le manatu o isi, o lo’o iai tagata o lo’o ‘sipai’ ma mata’ia latou.
E moni lava o imeli pepelo e solitulafono ma o se mea e leaga ma le sa’o, ae o imeli taufa’afefe ina ia totogi atu se tupe (blackmail) o se mea e matua sili atu ona leaga aua o le a fa’aleaga ai le ta’uleleia o lea tagata.
O se imeli atoa fa’apea o lo’o fa’asalalau atu i nisi vaega o lenei itulau.
Afai e maua mai se ata (video) e taufa’amata’u mai ai o le a fa’asalalauina oe ona o le matamata i ata le talafeagai
- ‘Aua lava ne’i totogiina le tupe o lo’o mana’o mai iai.
- ‘Aua ne’i tali iai.
- ‘Aua ne’i ‘o’omiina laina o feso’ota’iga (links) o lo’o aumai.
- ‘Aua le popole vale: manatua o se imeli fa’alaua’itele lenei imeli. E le fa’apea o lo’o iai se tagata o lo’o mata’ia oe po’o lau komepiuta.
- Afai o sa’o le upu (password) o aumai i le imeli:
- sui le ‘upu’ (password) e maua ai au imeli. Fa’amolemole e fautua atu ina ia ‘aua ne’i fa’aaogaina upu malolosi ma e le tatau foi ona fa’aaogaina le ‘upu’ (password) e tasi mo ni nofoaga o au imeli (accounts) se lua pe sili atu foi. Taumafai e fa’aaoga se polokalame e teuina au ‘upu’ (password manager) pe a fa’apea e te le manatuaina uma au ‘upu’ ‘ese’ese.
- Ia fa’afeso’ota’i le kamupani po’o le nofoaga o le upega tafa’ilagi (website) ma ta’u iai ua fa’aaogaina e tagata lau ‘upu’ (password) ina ia latou faia se su’esu’ega.
- Talu ai ona o le imeli ua e maua o se mea e taufa’asese, e tatau ona e lipotia i leoleo.
Imeli na maua
(Upu / Password) o se tasi lenei o au upu / passwords i le taimi nei. E lelei le ta o sa’o i le mata’upu. E te le iloaina se mea e tasi lava e uiga ia te a’u, ae peita’i ou te iloaina lelei oe, ma atonu o e mafaufau i le mafua’aga ua e maua ai lenei imeli, e sa’o a’u?
Sa ou tu’uina i le upega tafa’ilagi ni polokalame e maua ai ata o faiga aiga, ae e te iloa, sa e matamata ai foi i ia polokalame. A o e matamata i ia ata sa galue polokalame o lau komepiuta e pei o se RDP e iai polokalame na ou maua ai au passwords ma isi mea e uiga ia te oe, e aofia ai foi ma mea pu’eata i luga o le upega tafa’ilagi. Mai lava ‘i’ina, na ou maua ai loa ala o feso’ota’iga i lau komepiuta, api fesaga’i, ma lau imeli.
O le a le mea ou te mana’o ai?
O le mea moni o lou le laki lava ua ou maua ai nai au mea leaga o lo’o fai. Na fa’aalu lo’u taimi e su’esu’e ai i lou olaga, ma ou faia ai loa se ata e lua ona vaega. O le ‘afa muamua o le pu’eina lea o ata na e matamata ai, ae o le isi ‘afa o ata na pu’eina e lau mea pu’eata ( o se tagata o lo’o ia faia ni aga le talafeagai.) O le mea moni lava, ou te mana’o e fa’aleaga ma tia’i mea o lo’o i ai oe, ae alo oe i luma mo lou olaga, ma e tatau ona ou avatu se auala e fa’asa’oloto ai oe. Filifili oe i mea nei e lua, o le ‘aua e te manatu mamafa i le imeli lenei (ma e le o se mea lelei) po’o le totogi mai o le $1,000.
O le a le mea e mafai ona e faia?
Ia tilotilo au’ili’ili i vaega nei e lua. O le mea muamua o le le fa’atauaina o le fe’au lenei. E tatau ona e iloa le mea e tupu pe a e uia lea auala. Ia e mautinoa ou te lafoina atu ata nei i tagata uma tou te feso’ota’i, e aofia ai ma tagata o lou aiga, o e tou te faigaluega, ma isi. E leai se puipuia o oe mai i le maasiasi o lou aiga pe a latou maua ma au uo, au ata o faiga aiga mai ia te a’u i le pusa meli o lau komepiuta. O le filifiliga sa’o o le lafo mai o le $1,000. O le a fa’aigoa o le ‘privacy tip’ Ou te ta’u atu ia te oe le mea e tupu pe a e filifilia lena. O lau mea lilo, o le a tumau lava o lau mea lilo. Ou te tapeina mea sa pu’e. A uma ona e lafoina mai le tupe, fa’aauau lou olaga ma lou aiga pei lava e leai se mea na tupu. E te lafo mai le tupe e ala i le Bitcoin (afai e te le iloa pe fa’apefea ona fai, pau lava lau mea e fai o le su’e i le ‘how to buy bitcoin’ i le google search.)
O le tupe e totogi: $1,000
TUATUSI O LE BTC (o se fa’a’upuga fa’afainumera umi)
(O se mea taua fa’apitoa, kopi ma fa’apipi’i fa’alelei)
E taua: E tasi le aso e totogi mai ai le tupe. (E iai vaega ou te iloa ai ua e tatalaina lenei imeli, ma i le taimi lenei ua ou iloa ua e faitauina lenei imeli.) ‘AUA NE’I TA’UINA I SE ISI le mea e fa’aaoga iai le bitcoin ina ne’i le avatuina ia te oe. O le auala e maua ai le bitcoin e ono alu ai se aso po’o se lua aso foi. ‘Au e te faiaga pe tu’u i se taimi mulimuli. Afai ou te le maua Bitcoins, o le a ou lafoina ata nei i tagata uma tou te feso’ota’i e aofia ai ma tagata o lou aiga, o e tou te faigaluega, ma isi. Ae afai e totogi mai le tupe, o le a ou vave tapeina uma ata. Afai e te mana’o i ni fa’amaoniga, tali mai i le ‘Yes’ ona ou lafoina atu loa le o ata i ni au uo e to’asefulutasi. O le ofo lenei ou te avatau e le talanoaina, o lona uiga, ‘aua le ma’imaua lo’u taimi ma lou taimi e te tali mai ai i le imeli lenei.