- Ia fa’amalosia pea tulafono. Fa’apea lava lou alo ua matua, ae o le mea moni na te mana’omia lou tomai ma lau taitaiga.
- Atonu ua amata ona e mafaufau ua sili atu le iloa o lou alo i le tekonolosi nai lo oe, atonu e sa’o oe. Ae ia fa’amasani ona talanoa i mea tau tekonolosi ma lou alo ina ia suesue pea lou lava iloa i le tekonolosi.
- Talanoa malamalama pea i lou alo pe fa’apefea ona ia suesue i mea tau soifua maloloina, o le ola lelei, o le tilotilo i le tino, o tulaga o faigauo ma faiga aiga ma isi i luga o le upega tafailagi. Atonu ua ia tau i ni mea sese ma le lelei i lenei taimi o le laititi, ma le ono lamatia o lona olaga.
- Ia toe va’ai lelei vaega o le pulea o le upega tafailagi (settings for parental control) ina ia talafeagai lelei mea o lo’o va’ava’ai iai lou alo ma ona tausaga. Atonu e fai mai, ia e talitonu atu ia te ia, ma tape uma nei pulega fa’amatua (parental controls), ae ia e mafaufau lelei muamua ae e te le’i ave’eseina, ma ia lua malilie fa’atasi i le mea e ta’u o le amio pulea i luga o le upega tafailagi.
- Ia talanoa foi i lou alo e uiga i le amio e tatau ona fai i isi, aemaise lava o lafoga e fai i luga o le upega tafailagi. Ia talanoa malamalama e uiga i le taufa’afefe, lafo o upu e so’ona a’afia ai isi, ma tala e le moni. Ia na iloa le leaga o talanoaga fa’a-faiga’aiga (sexting) ma le fa’aaogaina o le mea pu’eata o le ‘device’ e pu’e ai mea mataga ma mea le lelei.
- Ia tu’u i lou alo le pulea o tupe totogi (buget) e fai ai ana mea i luga o le upega tafailagi e pei o le kopiina o faila, ‘apps’ ma musika, a ia lua ioe fa’atasi i mea e fa’ataga ma mea e fa’asa, ina ia na fuafua lelei ana tupe. Aua le avea iai lau card pe tu’u foi iai nisi vaega tautupe.
- Ia e malamalama lelei i mea tau pulega a tagata e ona ni tusitusiga (copyright) ma le so’ona kopiina o tusitusiga a isi e aunoa ma le fa’ailoaina o i latou (plagiarism) ina ia mafai ona e fa’amalamalamaina i lou alo, mea e taga i le tulafono ma mea e fa’asa.
- Afai e lelei le iloa o lou alo fa’atekonolosi, atoa ma ni mea latou te a’oa’oina mai nisi, e mafai ona a’afia i le amio leaga o le fa’ata’ita’i e ulufale ma osofa’ia faila a nisi tagata po’o kamupani (hacking). O le ‘hacking’ i le tupulaga lea e seasea lava tupu, ae ua tupu. Fa’amalamalama iai le leaga o lea amio ma mea e tutupu mai ai.
O nisi nei o fesili e te lua talanoa ai ma lou alo aua o lea ua matua:
- E te iloa lelei tagata o lo’o e fa’auo iai i luga o le upega tafailagi?
- E te iloa ona fa’aaoga ma seti tulaga o le puipuia o mea tau ia te oe lava?
- Se’i fa’asino mai pe fa’apefea ona fai?
- E te maua mai ni imeli i se tagata e te le iloaina? O le a lau mea e fai?
- E te iloa se tagata o lo’o fuafua e fetaui i se mea ma se isi fa’atoa feiloa’i iai i le upega tafailagi? E fa’aali ni amio le lelei a au uo i nisi tagata, po’o latou lava i le upega tafailagi po’o le telefoni? O a a latou upu ma amio e fai? Ua fai atu ni upu po’o ni amio le lelei a se isi ia te oe? Afai o lena, e te ta’ua mai ia te a’u?
- E te iloaina se tagata i le a’oga po’o se isi mea ua na pu’eina ni ata le lava lava o ia ma lafo i nisi tagata? Po ua maua mai foi e ia ni ata fa’apena mai nisi?